بنای رُشت خوار؛ مسجد یا خانقاه؟

نویسندگان

مهرداد قیومی بیدهندی

سینا سلطانی

چکیده

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله متکی به یافته هایی تازه دربارۀ معماری خانقاه در خراسان سدۀ پنجم و نیز برخی یافته های باستان شناختی است. بنای رشت خوار که در بیرون شهر رشت خوار کنونی واقع شده، درون شهر قدیم رشت خوار یا در کرانۀ غربی آن بوده است. کالبد بنا مرکب است از دستگاه ورودی، صحن با حجر ه هایی گرداگرد آن و یک ایوان و یک گنبد خانه. بنای رشت خوار در حدود سدۀ پنجم ساخته شده است و در دورۀ تیموریان آن را تعمیر کرده اند و کتیبه ای به بنا افزوده اند. بنای رشت خوار پیش از ثبت در فهرست آثار ملی خانقاه خوانده می شد؛ اما همواره بر سر نوع آن میان محققان اختلاف بوده است. هیچ یک از محققان معیارشان را برای خانقاه خواندن یا نخواندن بنای رشت خوار مشخص نکرده اند. بر اساس تحقیق یاد شده دربارۀ معماری خانقاه، بنای رشت خوار با معماری خانقاه و سلسله مراتب کالبدی و کارکردی آن انطباق دارد. این انطباق نشان می دهد که به ظن قوی بنای رشت خوار خانقاه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بنای رُشت‌خوار؛ مسجد یا خانقاه؟

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب‌های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه‌های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت‌خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا‌هاست. تحقیق‌هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش‌های باستان‌شناسی نبوده است. این مقاله ...

متن کامل

سیر تاریخی بنای مسجد غدیر تا تخریب

واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می‏پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام‏های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات م...

متن کامل

سیر تاریخی بنای مسجد غدیر تا تخریب

the great event of ghadir has always had its own reasons and evidence to be proven. one of its documentation is the construction of a building as a mosque for its memorial. this article examines ghadir mosque features in the existing narratives and textual and visual documents. firstly, the geographical location of ghadirkhom, the reasons why this location was chosen for announcing the successo...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نامه معماری و شهرسازی

ناشر: دانشگاه هنر

ISSN 2008-2649

دوره 7

شماره 13 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023